Το 49 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας σταμάτησε το στρατό του στην όχθη του ποταμού Ρουβίκωνα στη Βόρεια Ιταλία. Σύμφωνα με τον Γάιο Σουητώνιο Τράγκυλλο σταμάτησε σε μια στιγμή δισταγμού, πρίν ξεκινήσει να βαδίζει μέσα απο τα νερά του ποταμού, προς τη Ρώμη, με την αθάνατη φάση "Ο κύβος ερρίφθει". Με την απόφαση του να παραβιάσει έναν αρχαίο ρωμαϊκό νόμο που απαγόρευε σε κάθε στρατηγό να περάσει το Ρουβίκωνα με το στρατό του, ο Καίσαρας έκανε τη σύγκρουση αναπόφευκτη. Έκτοτε η φράση "διάβαση του Ρουβίκωνα" συμβολίζει ένα σημείο χωρίς επιστροφή, όταν πλέον η ώρα της περισυλλογής έχει περάσει και η δράση είναι πρό των πυλών.
Όταν οι άνθρωποι νομίζουν ότι έχουν διαβεί έναν ψυχολογικό Ρουβίκωνα και αναμένουν μια επικείμενη σύγκρουση, αλλάζουν τον τρόπο σκέψης τους από αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν προμελετημένος σε συντελεστικό. Αυτό πυροδοτεί μια σειρά ψυχολογικών προκαταλείψεων, η συχνότερη από τις οποίες είναι η υπέρμετρη αυτοπεποίθηση. Αυτές οι προκαταλήψεις συνεπάγονται πιο επιθετικό ή κινδυνώδη στρατηγικό σχεδιασμό. Επιπλέον, όταν οι δρώντες θεωρούν ότι οι σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, όταν ακόμα δεν είναι σίγουρο γεγονός, η αλλαγή σε συντελεστικό τρόπο σκέψης μπορεί να αποτελέσει έναυσμα της σύγκρουσης. Αυτό γίνεται με τη μεγαλοποίηση της πιθανότητα στρατηγικής νικης, που ουσιαστικά ενθαρρύνουν προκλητικές πολιτικές.
Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου θα συνιστά τον ελληνικό Ρουβίκωνα, το σημείο χωρίς επιστροφή στην Ελλάδα της κρίσης. Φτάνοντας στο δημοψήφισμα, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του, οι ψυχολογικές διεργασίες που απορρέουν απο αυτό θα επηρεάσουν λαό και κυβέρνηση. Πιο ορθά την οποιαδήποτε κυβέρνηση, είτε δηλαδή παραμείνει η ίδια, είτε προσχωρήσει σε εκλογές και σε αντικατάστασή της.
Στο σενάριο του όχι, οπλισμένοι όλοι με μια πλαστή παραφουσκωμένη αυτοπεποίθηση μπορεί να οδηγηθούμε στην ολική ρήξη και την έξοδο μας, όχι μόνο από τη νομισματική ένωση, αλλά από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολο της. Στο σενάριο του ναι, είτε θα πάμε στη χειρότερη φορομπηχτική πολιτική που έχει υπάρξει, μιας και η κυβέρνηση θα δέχεται τα πάντα αδιαπραγμάτευτα, είτε θα πάμε σε εκλογές που θα πάνε τη χώρα ακόμα πιο πίσω.
Υπάρχει όμως και το ενδεχόμενο στο οποίο η υιοθέτηση του συντελεστικού τρόπου σκέψης τις παραμονές της σύγκρουσης μπορεί να αποδειχθεί επωφελές για τη μία πλευρά. Αυτός ο τρόπος σκέψεις μπορεί να βοηθήσει τους δρώντες να μοχθήσουν εντονότερα, να αγνοήσουν τις περισπάσεις, να επιμείνουν παρά τις αντιξοότητες και να επιτύχουν δύσκολους άθλους. Όπως έγραψε και ο Carl von Clauzewitz, "Στη σύγκρουση, στην τόλμη πρέπει να αποδοθεί μια δύναμη πέρα και πάνω από επιτυχημένους υπολογισμούς που περιλαμβάνουν χώρο, χρόνο και μέγεθος των δυνάμεων, γιατί όπου διατηρεί την υπεροπλία, θα χρησιμοποιήσει το πλεονέτκημα που έχει απέναντι στην αδυναμία των αντιπάλων της"
Υπάρχει όμως μια λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ τόλμης και την ανάληψη υπερβολικά μεγάλου ρίσκου. Ο συντελεστικός τρόπος σκέψης μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνα υπέρμετρη αυτοπεποίθηση, πράγμα που αυξάνει τη πιθανότητα τη σύγκρουσης απέναντι σε αντιπάλουν που υπερτερούν και ευνοεί τον ριψοκίνδυνο και παράτολμο στρατηγικό σχεδιασμό. Η Ελλάδα και ειδικότερα ο ελληνικός λαός δεν πρέπει να ξεπεράσει τη λεπτή αυτή διαχωριστική γραμμή, η οποία μπορεί να αποτελέσει την ειδοποιό διαφορά μεταξύ επιβίωσης και καταστροφής.
Κλείνοντας δε θα μπω στη λογική να πώ ναι ή όχι. Θεωρώ τις δύο επιλογές εξίσου καταστροφικές για τη χώρα και σε κάθε περίπτωση ο χαμένος είναι ο ελληνικός λαός. Αυτό που πρέπει να διατηρήσουμε όλοι κατά νου είναι ότι σε περιόδους μεγάλης δοκιμασίας, όπως οι καιροί που ζούμε τώρα, η επιβίωση μας ως συλλογικότητα εξαρτάται από την ενότητα και την ομοψυχία μας. Μιας και οι αναμνήσεις του συμμοριτόπολεμου είναι ακόμα νωπές ας γίνουν μαθήματα για την αποφυγή παραπάνω μελανών σελίδων νεοελληνικής ιστορίας.
